法国警察恐袭中自愿替换人质殉职 民众献花悼念
Maffeo Barberini | |||
Papie? Biskup Rzymu | |||
![]() Urban VIII (ok. 1632) | |||
| |||
Kraj dzia?ania | 百度 关于公司大手笔理财投资的战略考量,小天鹅董秘周斯秀在接受《中国经营报》记者采访时表示,公司利用自有资金对金融业进行投资的业务包含银行理财在内的资金管理业务。 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
marzec/kwiecień 1568 | ||
Data i miejsce ?mierci |
29 lipca 1644 | ||
Miejsce pochówku | |||
Papie? | |||
Okres sprawowania |
6 sierpnia 1623 – 29 lipca 1644 | ||
Wyznanie | |||
Ko?ció? | |||
Prezbiterat |
19 wrze?nia 1604 | ||
Nominacja biskupia |
20 pa?dziernika 1604 | ||
Sakra biskupia |
28 pa?dziernika 1604 | ||
Kreacja kardynalska |
11 wrze?nia 1606 | ||
Ko?ció? tytularny |
S. Pietro in Montorio (12 listopada 1607), | ||
Pontyfikat |
6 sierpnia 1623 | ||
![]() |
Data konsekracji |
28 pa?dziernika 1604 | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Konsekrator | |||||||||||||||||||
Wspó?konsekratorzy | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
|
Urban VIII (?ac. Urbanus VIII, w?a?c. Maffeo Barberini; ur. pod koniec marca lub na pocz?tku kwietnia 1568 we Florencji, zm. 29 lipca 1644 w Rzymie) – w?oski duchowny katolicki, 235. papie? w okresie od 6 sierpnia 1623 do 29 lipca 1644 roku[1].
?yciorys
[edytuj | edytuj kod]Maffeo Barberini pochodzi? ze znamienitej florenckiej rodziny szlacheckiej[2]. Jego dok?adna data urodzenia nie jest znana, wiadomo tylko, ?e ochrzczono go 5 kwietnia 1568[3]. Jego ojciec Antonio zmar?, gdy Maffeo mia? trzy lata. Wychowaniem jego oraz pi?tki jego braci zaj??a si? pocz?tkowo matka Camilla Barbadori (zm. 1609), a nast?pnie wuj Francesco Barberini (1528-1600), który by? ksi?dzem i urz?dnikiem Kurii Rzymskiej. W 1584 ukończy? Collegio Romano w Rzymie, a w 1588 uzyska? tytu? doktora utroque iure na uniwersytecie pizańskim[2]. Dzi?ki protekcji wuja rozpocz?? karier? kurialn?. 1 lipca 1589 zosta? referendarzem Sygnatury Apostolskiej, a nast?pnie gubernatorem Fano (13 lutego 1592), protonotariuszem apostolskim (24 pa?dziernika 1593) i klerykiem Kamery Apostolskiej (marzec 1597)[2]. 24 czerwca 1592 przyj?? ni?sze ?wi?cenia[2]. Nale?a? do ?wity kardyna?a Pietra Aldobrandiniego, bratanka papie?a Klemensa VIII i towarzyszy? mu w trakcie aneksji Ferrary w styczniu 1598. W 1601 by? nadzwyczajnym legatem papieskim do króla Francji Henryka IV Burbona, któremu w imieniu papie?a mia? pogratulowa? narodzin nast?pcy tronu. 19 wrze?nia 1604 przyj?? ?wi?cenia kap?ańskie.
Nuncjusz apostolski we Francji
[edytuj | edytuj kod]
20 pa?dziernika 1604 Maffeo Barberini zosta? mianowany tytularnym arcybiskupem Nazaretu[2]. Osiem dni pó?niej przyj?? sakr? biskupi? z r?k tytularnego patriarchy jerozolimskiego Fabia Biondiego. 4 grudnia tego roku Klemens VIII mianowa? go nuncjuszem apostolskim we Francji. W marcu 1605 Maffeo dotar? do Pary?a, gdzie otrzyma? informacj? o ?mierci swego protektora, papie?a Klemensa VIII. Po wyborze na papie?a kardyna?a Medici (Leona XI) spodziewano si? szybkiego odwo?ania Barberiniego z nuncjatury, jednak rych?a ?mier? tego papie?a pozwoli?a mu utrzyma? stanowisko. Jako nuncjusz zajmowa? si? g?ównie wdra?aniem we Francji reform soboru trydenckiego. Zyska? w tym czasie przychylno?? dworu francuskiego, który rekomendowa? go do nominacji kardynalskiej.
Kardyna?
[edytuj | edytuj kod]
11 wrze?nia 1606 papie? Pawe? V mianowa? Maffea Barberiniego kardyna?em prezbiterem[2], jednak mimo to jeszcze przez rok pozostawi? go na paryskiej placówce. Dopiero 30 pa?dziernika 1607 Maffeo powróci? do Rzymu, gdzie na konsystorzu 12 listopada 1607 otrzyma? ko?ció? tytularny San Pietro in Montorio, który 5 maja 1610 wymieni? na San Onofrio[2]. Poniewa? jako nuncjusz we Francji zajmowa? si? tak?e sprawami katolików na Wyspach Brytyjskich, Pawe? V mianowa? go ?protektorem Królestwa Szkocji”, czyli w praktyce protektorem szkockich katolików i ich instytucji dzia?aj?cych w krajach katolickich. Ponadto mianowa? go cz?onkiem Kongregacji Indeksu oraz Fabryki ?wi?tego Piotra.

27 pa?dziernika 1608 kardyna? Maffeo zosta? mianowany arcybiskupem Spoleto, gdzie rezydowa?, z niewielkimi przerwami, do lata 1611[2]. W tym czasie dokona? renowacji miejscowej katedry. 31 sierpnia 1611 zosta? wys?any do Bolonii jako legat (gubernator) na trzyletni? kadencj?. W 1614 osiad? w Rzymie, gdzie formalnie ju? od 8 stycznia 1610 sprawowa? urz?d prefekta Trybuna?u Apostolskiej Sygnatury Sprawiedliwo?ci, ale dopiero teraz faktycznie zacz?? nim kierowa?. W lipcu 1617 ostatecznie zrezygnowa? z biskupstwa w Spoleto. W tym okresie du?o czasu po?wi?ca? na poezj? oraz studia, a zebrane wówczas zbiory ksi??ek stworzy?y podwaliny pod przysz?? Bibliotek? Barberinich.
Po ?mierci Paw?a V uczestniczy? w konklawe 1621, które wybra?o starego i schorowanego Grzegorza XV. Za jego pontyfikatu zosta? cz?onkiem nowo utworzonej Kongregacji Rozkrzewiania Wiary oraz prefektem Kongregacji Indeksu (1622). Poniewa? zna? j?zyk grecki, zosta? mianowany protektorem Kolegium Greckiego w Rzymie. Mimo bliskich relacji z przedstawicielem Francji w Rzymie, kardyna?em Mauriziem di Savoia, zdo?a? utrzyma? opini? politycznie neutralnego. 9 stycznia 1623 zosta? wybrany na urz?d kamerlinga ?wi?tego Kolegium Kardyna?ów na roczn? kadencj?[2]. W jej trakcie, 8 lipca 1623, zmar? papie? Grzegorz XV.
Wybór na papie?a
[edytuj | edytuj kod]6 sierpnia 1623 Maffeo Barberini zosta? wybrany na papie?a i przyj?? imi? Urban VIII. Inauguracja jego pontyfikatu odby?a si? jednak dopiero 29 wrze?nia 1623, gdy? elekt zachorowa? na szalej?c? tamtego lata w Rzymie malari?. Tego dnia kardyna? Alessandro d’Este uroczy?cie koronowa? go na schodach bazyliki watykańskiej.
Pontyfikat
[edytuj | edytuj kod]
Polityka zagraniczna
[edytuj | edytuj kod]Pontyfikat Urbana VIII przypad? na okres wojny trzydziestoletniej mi?dzy katolikami i protestantami w Niemczech oraz narastaj?cego konfliktu mi?dzy habsbursk? Hiszpani? a Francj?, który w 1635 przerodzi? si? w otwart? wojn?. Papie? stara? si? mediowa? mi?dzy Francj? i Hiszpani? i w 1627 próbowa? nak?oni? je do wspólnej inwazji na protestanck? Angli?. Z planów tych nic jednak nie wysz?o.
W konflikcie habsbursko-francuskim papie? oficjalnie zachowywa? neutralno??, nie by?o jednak tajemnic?, ?e wi?ksz? sympati? darzy? Francj?[1]. Z pewno?ci? nie ?yczy? sobie ca?kowitej dominacji Habsburgów w Europie, co mia?o prze?o?enie na jego stanowisko polityczne. W trakcie wojny o sukcesj? mantuańsk? w 1627 popar? kandydata Francji Carla Gonzag? de Nevers przeciwko popieranemu przez Habsburgów Ferrante II Gonzag?, ksi?cia Guastalli[3]. Papieskie subsydia dla obozu katolickiego w Niemczech p?yn??y g?ównie nie do austriackiego cesarza, lecz do elektora bawarskiego. Papie? nie pot?pi? te?, mimo ??dań Hiszpanii, politycznej wspó?pracy mi?dzy Francj? a protestanckimi krajami Rzeszy. Pow?ci?gliwie si? odniós? tak?e do tzw. edyktu restytucyjnego cesarza Ferdynanda II, wydanego w 1629 po serii zwyci?stw militarnych nad protestantami. Edykt s?u?y? wprawdzie przywróceniu praw Ko?cio?a na ziemiach utraconych w wyniku reformacji, ale by? tak?e powa?nym narz?dziem wzmocnienia w?adzy cesarskiej. Dopiero interwencja Szwecji w Niemczech w 1631 sk?oni?a papie?a do bardziej wyra?nego opowiedzenia si? po stronie cesarza, jednak nawet wówczas odmówi? podj?cia jakichkolwiek dzia?ań przeciw Francji[3]. Tak?e przyst?pienie Francji do wojny trzydziestoletniej po stronie protestantów nie spowodowa?y porzucenia przez niego zasady neutralno?ci w relacjach z krajami katolickimi[1]. Urban VIII stara? si? odgrywa? rol? mediatora mi?dzy Francj? a Hiszpani? i Austri?, licz?c na wspó?prac? tych krajów przeciwko Szwecji i królowi Gustawowi Adolfowi[3]. Wysi?ki te nie przynios?y jednak rezultatów. W 1635 papie? pot?pi? zawarty w Pradze traktat pokojowy mi?dzy cesarzem a elektorem saskim Janem Jerzym I (g?ównym przedstawicielem protestantów niemieckich), uznaj?c go za zbyt ?agodny wzgl?dem protestantów.

Profrancuska polityka zagraniczna Urbana VIII budzi?a gniew na dworach w Wiedniu i Madrycie. Na konsystorzu 8 marca 1632 hiszpański ambasador kardyna? Gaspar de Borja y Velasco z?o?y? oficjalny protest przeciwko stanowisku papie?a wzgl?dem sojuszu Francji z protestantami, zarzucaj?c Urbanowi VIII zdrad? religii katolickiej. Protest ambasadora popar?o wielu kardyna?ów, których Urban VIII potraktowa? niemal?e jako buntowników, zmuszaj?c wi?kszo?? z nich do opuszczenia Rzymu. Akcj? kardyna?a Borji y Velasco papie? uzna? bowiem za niedopuszczaln? presj? ze strony w?adz ?wieckich. W rezultacie przynios?a ona jedynie utwierdzenie dotychczasowego stanowiska Urbana VIII.
Papie? popiera? podejmowane przez kardyna?a Richelieu dzia?ania przeciwko hugenotom we Francji. Po zdobyciu twierdzy La Rochelle w 1628 nakaza? od?piewa? w Rzymie Te Deum. Pó?niej jednak dosz?o do pogorszenia stosunków papie?a z kardyna?em, gdy? ten drugi d??y? do zmniejszenia wp?ywu papie?a na Ko?ció? francuski. Obawiaj?c si? schizmy Urban VIII zachowywa? si? w trakcie tego sporu bardzo pow?ci?gliwie[3], jednak po ?mierci Richelieu w 1642 zabroni? odprawienia zwyczajowego nabo?eństwa za zmar?ego kardyna?a.
Pomimo generalnie profrancuskiej polityki Urban VIII nie uzna? niepodleg?o?ci Portugalii, która w 1640 z pomoc? Francji zbuntowa?a si? przeciw okupacji hiszpańskiej.
Stosunki z Polsk?
[edytuj | edytuj kod]W 1633 Urban VIII przyj?? uroczyste poselstwo kanclerza wielkiego koronnego Jerzego Ossolińskiego[1]. W jej wyniku papie? zaakceptowa? scedowanie na nuncjusza apostolskiego swych uprawnień do rozpatrywania apelacji, ale nie zaakceptowa? polityki tolerancji religijnej ani nie udzieli? subsydiów pieni??nych na walk? z Turcj?, Moskw? i Szwecj?. W latach 1636–1642 dosz?o do ostrego konfliktu króla W?adys?awa IV Wazy z nuncjuszem Mariem Filonardim, który oskar?a? króla o sprzyjanie protestantom[1]. W 1642 król aresztowa? nuncjusza i zmusi? go do wyjazdu. Papie? wzi?? w tym konflikcie stron? nuncjusza, jednak ostatecznie zosta? zmuszony do uznania faktów dokonanych i odwo?ania go z placówki[1].
W 1629 Urban VIII mianowa? kardyna?em Jana Alberta Waz?, syna króla Zygmunta III i brata jego nast?pcy W?adys?awa IV. Z uwagi na m?odociany wiek królewicza jego nominacj? og?oszono jednak dopiero trzy lata pó?niej.
Polityka religijna
[edytuj | edytuj kod]
Urban VIII by? wielkim patronem misji. Utworzy? Collegium Urbanum maj?ce szkoli? misjonarzy (1627). W 1633 zniós? monopol jezuitów na dzia?alno?? misyjn? w Japonii i Chinach. Bull? z 22 kwietnia 1639 r. wprowadzi? zakaz wszelkiego rodzaju niewolnictwa Indian w Ameryce Po?udniowej.
Papie? zatwierdzi? nowe zakony: wizytek (1626) i lazarystów (Zgromadzenie Ksi??y Misjonarzy, 1632)[3]. Egzekwowa? od biskupów wymóg rezydencji w diecezjach. W 1625 przewodniczy? obchodom roku jubileuszowego.
Od 1629 z inicjatywy papie?a i przy jego aktywnym udziale dzia?a?a komisja ds. rewizji brewiarza. Wynikiem jej prac by?o nowe wydanie brewiarza rzymskiego (1632)[3].
W 1625 r. ustali? procedur? kanonizacji i beatyfikacji[3]. Za jego pontyfikatu do grona ?wi?tych zostali zaliczeni: El?bieta Portugalska (25 maja 1625) i Andrzej Corsini (22 kwietnia 1629). B?ogos?awionymi zostali: franciszkanin Jakub z Marchii (12 sierpnia 1624), jezuita Franciszek Borgiasz (23 listopada 1624), Andrzej Avellino (10 czerwca 1625), franciszkanin Feliks z Kantalicjo (1 pa?dziernika 1625), Maria Magdalena de’ Pazzi (8 maja 1626), Kajetan z Thieny, wspó?za?o?yciel zakonu teatynów (8 pa?dziernika 1629), Jan Bo?y (21 wrze?nia 1630) oraz Jozafat Kuncewicz (16 maja 1643).
W 1642 papie? pot?pi? tezy flamandzkiego biskupa Corneliusa Jansena, uznaj?c je za heretyckie[3]. Stanowi?o to pocz?tek trwaj?cych ponad sto lat kontrowersji wokó? herezji jansenizmu.
Za jego pontyfikatu dosz?o do zawarcia unii z cz??ci? ko?cio?a ormiańskiego w Rzeczypospolitej (5 marca 1635). Na czele unitów stan?? ormiański abp Lwowa Miko?aj Torosowicz[1].
Proces Galileusza
[edytuj | edytuj kod]
W 1624 Galileusz zosta? przyj?ty sze?ciokrotnie przez papie?a na audiencjach. Z kolei Galileusz zadedykowa? papie?owi swoj? najnowsz? ksi??k?. Po opuszczeniu Rzymu astronom by? przekonany, ?e ma pozwolenie na napisanie ksi??ki na temat porównania systemu geocentrycznego z heliocentrycznym. Uzna?, ?e je?eli przedstawi chocia? pewne s?abe argumenty na rzecz systemu geocentrycznego, b?dzie to wystarczaj?ce dla przedstawicieli Ko?cio?a[4].
W 1633 dosz?o do ponownego procesu astronoma Galileusza, oskar?onego o popieranie teorii heliocentrycznej mimo na?o?onego na niego zakazu z 1616[3]. Naukowiec, uprzednio protegowany Urbana VIII, zosta? skazany na areszt domowy. Cho? u podstaw procesu le?a?y najprawdopodobniej urazy osobiste papie?a wzgl?dem uczonego, który obrazi? go w jednej ze swych prac, mia? on bardzo negatywny wp?yw na postrzeganie stosunku Ko?cio?a katolickiego do nauki. W 1992 papie? Jan Pawe? II oficjalnie zrehabilitowa? uczonego.
Kardyna?owie
[edytuj | edytuj kod]Urban VIII mianowa? 74 nowych kardyna?ów na o?miu konsystorzach[2]. W 1630 nada? cz?onkom ?wi?tego Kolegium tytu? ?eminencji”[2].
Nepotyzm
[edytuj | edytuj kod]
W chwili wyboru Maffeo na papie?a ?y?o jeszcze dwóch jego braci: Carlo i Antonio Marcello[a], z czego pierwszy by? od 1594 ?onaty z Costanz? Magalotti i mia? z ni? pi?tk? dzieci[b], a drugi by? mnichem w zakonie kapucynów. Zgodnie z powszechn? od stuleci praktyk? nepotyzmu wszyscy oni znacznie skorzystali na wyborze Maffeo na papie?a[1]. Ju? 2 pa?dziernika 1623 najstarszy syn Carla, Francesco Barberini, zosta? mianowany kardyna?em i superintendentem Stolicy Apostolskiej, a sam Carlo obj?? stanowiska gubernatora Borgo, gonfaloniere Ko?cio?a i dowódcy wojsk papieskich. W 1624 kapelusz kardynalski otrzyma? tak?e brat Urbana VIII Antonio Marcello, a w 1627 do Kolegium Kardynalskiego powo?any zosta? tak?e jego najm?odszy bratanek Antonio (1608–1671)[3]. Jednocze?nie ?redni syn Carla, Taddeo w 1627 zosta? o?eniony z ksi??niczk? Paliano Ann? Collon?, wywodz?c? si? z jednego z najstarszych arystokratycznych rodów Rzymu, a po ?mierci ojca w 1630 przej?? piastowane przez niego funkcje i uzyska? tytu? ksi?cia Palestriny. Rodzina Barberini na dobre wesz?a wówczas do rzymskiej arystokracji.
Francesco Barberini, jako superintendent generalny Państwa Ko?cielnego, by? g?ównym doradc? papie?a. W du?ej mierze od niego zale?a?o rozdawanie stanowisk i awansów w kurii. Pocz?tkowo zakres jego w?adzy w zakresie polityki zagranicznej by? ograniczony przez kardyna?a-sekretarza stanu Lorenza Magalottiego (spowinowaconego z papie?em), jednak w 1628 Magalotti zosta? mianowany biskupem Ferrary, a jego obowi?zki w kurii przej?? Francesco Barberini. Nominacja jego m?odszego brata Antonia w 1627 nie oby?a si? bez jego protestów, widzia? w tym bowiem zagro?enie dla swojej w?adzy. Na jego ??danie Antonio, cho? hojnie obdarowany beneficjami, nie zosta? dopuszczony do sprawowania realnej w?adzy. Obaj bracia zawzi?cie ze sob? rywalizowali o zaszczyty i bogactwa. Stanowili przeciwieństwa charakterów. Francesco by? cz?owiekiem pracowitym, prawym i pobo?nym, cho? o cholerycznym usposobieniu. By? te? bardziej uzdolniony od brata jako polityk i cieszy? si? autentycznym szacunkiem. Antonio z kolei, pomimo braku wi?kszych uzdolnień, by? bardzo ambitny i arogancki, a przy tym mia? bardzo ?ywio?owe usposobienie i lubi? otacza? si? przepychem. Jego ?ycie osobiste by?o sta?ym tematem miejskich plotek i negatywnie odbija?o si? na presti?u papie?a. W celu roz?adowania napi?cia mi?dzy bra?mi Urban VIII cz?sto wysy?a? Antonia z misjami poza Rzym (np. w 1631 stan?? na czele armii, która dokona?a aneksji Urbino)
?wiecki bratanek, ksi??? Taddeo otrzyma? w 1631 tytu? prefekta Rzymu. Za??da? wówczas dla siebie pierwszeństwa przed ambasadorami katolickich mocarstw, co wywo?a?o skandal dyplomatyczny. Obra?eni ambasadorowie bojkotowali wszystkie uroczysto?ci z udzia?em ksi?cia, a na koniec wyjechali z Rzymu.

W ?lad za tymi godno?ciami sz?y te? pieni?dze. Bracia Francesco i Antonio otrzymali dwa najbardziej dochodowe urz?dy kurialne: wicekanclerza i kamerlinga, z których ka?dy przynosi? rocznie po oko?o 12 tysi?cy skudów. Regularne roczne dochody trójki papieskich bratanków szacowano na ponad 300 tysi?cy skudów. Do tego dochodzi?y liczne, nieraz bardzo du?e darowizny ze skarbca papieskiego czynione na polecenie Urbana VIII. Po ?mierci papie?a w 1644 powiadano, ?e jego rodzina wzbogaci?a si? w ci?gu 21 lat jego pontyfikatu a? o 105 milionów skudów[5], co by?o niespotykanym dot?d rekordem. Dzi?ki posiadanemu bogactwu wybudowali pot??n?, barokow? rezydencj? rodow? ko?o Quattro Fontane w Rzymie. Wykorzystuj?c trudn? sytuacj? finansow? starych rodów arystokratycznych, zakupili tak?e wiele posiad?o?ci ziemskich, a nawet tytu? ksi???cy. W 1624 Carlo zakupi? Monte Rotondo od rodu Orsini, a rok pó?niej sfinalizowa? zakup zamku Roviano od Otto Colonna za kwot? 57 tysi?cy skudów. W 1630 naby? od Colonnów ksi?stwo Palestriny wraz z ziemiami Mezza Selva i Corcollo za kwot? 725 tysi?cy skudów. Uzyskany wówczas tytu? ksi?cia Palestriny otrzyma? Taddeo Barberini, a nast?pnie przej?li go jego potomkowie.
Jedynie brat papie?a Antonio Marcello nie korzysta? ze swej pozycji. Nawet b?d?c kardyna?em ?y? nadal jak mnich, a swoje dochody przeznacza? w ca?o?ci na cele dobroczynne. Pod wzgl?dem politycznym nie odgrywa? praktycznie ?adnej roli.
Pomimo tak du?ej hojno?ci dla swych bratanków przez d?ugi czas Urban VIII nie pozwala? im wp?ywa? na swoje decyzje. Dopiero pod koniec lat 20. kardyna? Francesco uzyska? realny wp?yw na rz?dy, ale i tak wi?kszo?? decyzji papie? podejmowa? samodzielnie. Sytuacja zmieni?a si? w 1637, kiedy Urban VIII ci??ko zachorowa? i nie powróci? ju? do pe?ni zdrowia. Od tego momentu wp?yw ca?ej trójki jego bratanków rós? coraz bardziej, co okaza?o si? mie? negatywny wp?yw zarówno na finanse, jak i polityk? zagraniczn? Stolicy Apostolskiej.
Ogrom bogactw udzielonych przez papie?a jego rodzinie, cz?sto za cen? nak?adania na ludno?? nowych podatków lub podwy?szania ju? istniej?cych, w schy?kowym okresie jego ?ycia wywo?a? u niego autentyczne, jak si? zdaje, wyrzuty sumienia. Dwukrotnie powo?ywa? komisje teologiczne, które mia?y odpowiedzie? na pytanie, czy jako papie? mia? prawo obdarowywa? tak hojnie swych bratanków. W obu przypadkach komisja uzna?a, ?e papie? nie pope?ni? grzechu, a wspieranie w?asnej rodziny jest obowi?zkiem dobrego chrze?cijanina.
Patronat artystyczny i naukowy
[edytuj | edytuj kod]Urban VIII jeszcze jako kardyna? da? si? pozna? jako patron sztuk. Na jego zlecenie (oraz jego krewnych) pracowali m.in. Giovanni Lorenzo Bernini, Pietro da Cortona czy Carlo Maderna. Wybudowa? pot??n? barokow? rezydencj? rodow? przy Quattro Fontane. Rozpocz?? budow? rezydencji papieskiej w Castel Gandolfo[6]. Wykończy? i konsekrowa? now? bazylik? watykańsk? (18 listopada 1626)[3]. Jednak?e sposób, w jaki doprowadzi? on budow? bazyliki do końca, budzi? kontrowersje, albowiem rozkaza? wykorzysta? w tym celu materia?y z antycznych rzymskich budowli, zw?aszcza Panteonu. Anonimowy krytyk tego bezceremonialnego pl?drowania pomników antyku skomentowa? to s?ynnym do dzi? powiedzeniem Quod non fecerunt barbari, fecerunt Barberini (?Czego nie zniszczyli barbarzyńcy, zniszczyli Barberini”).
Urban VIII sfinansowa? tak?e wiele inwestycji w obronno?? Państwa Ko?cielnego, m.in. ufortyfikowa? port Civitavecchia, zbudowa? fort Castelfranco i umocni? Zamek ?wi?tego Anio?a w Rzymie[3].
Papie? i kardyna? Francesco byli te? protektorami uczonych, m.in. historyków Ferdinando Ughelli i Felice Contelori, a pocz?tkowo tak?e astronoma Galileusza. Pot??ne zbiory ksi??ek i manuskryptów zebrane przez papie?a i kardyna?a da?y pocz?tek Bibliotece Barberinich.
Nazywany papie?em-poet?, by? ceniony jako autor dytyrambów ?acińskich[7]. Jako poeta by? opiewany przez Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, ?chrze?cijańskiego Horacego”. Papie? w rewan?u nada? mu tytu? poeta laureatus.
Operacje zbrojne
[edytuj | edytuj kod]
Urban VIII rozszerzy? znacz?co granice Państwa Ko?cielnego. Na podstawie uk?adu zawartego z ksi?ciem Urbino Francesco Maria della Rovere w 1625, po jego bezpotomnej ?mierci ksi?stwo Urbino mia?o przypa?? papie?owi[3]. Kiedy ksi??? zmar? w 1631, do Urbino wkroczy?a armia papieska pod dowództwem kardyna?a-legata Antonia Barberiniego. Posiadany dot?d przez ksi???t Urbino tytu? prefekta Rzymu przypad? ksi?ciu Taddeo Barberiniemu.
Katastrof? zakończy?a si? natomiast próba aneksji niewielkiego ksi?stwa Castro w po?udniowej Toskanii, rz?dzonego przez ksi?cia Parmy Odoarda Farnese[3]. Podczas wizyty w Rzymie w 1639 ksi??? obrazi? papieskiego bratanka Taddea oraz jego ?on?. Ura?ony Taddeo wraz ze swym bratem, kardyna?em Antonio, zacz?li d??y? do wojny. Taddeo chcia? przy tej okazji uzyska? ksi?stwo Castro dla siebie. Starzej?cy si? papie? przysta? na plany swych bratanków. Za pretekst pos?u?y?y rzeczywiste d?ugi ksi?cia wobec skarbca papieskiego. W pa?dzierniku 1641 nakaza? zaj?cie ksi?stwa Castro jako rekompensaty za te d?ugi[3]. Wobec oporu ksi?cia Farnese 13 stycznia 1642 ekskomunikowa? go.
Nieoczekiwanie po stronie ksi?cia Farnese opowiedzia?a si? ca?a koalicja mi?dzynarodowa z udzia?em Wielkiego Ksi?stwa Toskanii, Ksi?stwa Modeny i Republiki Weneckiej oraz z poparciem Francji[3]. Wojna rych?o przybra?a niekorzystny dla papiestwa obrót, a na pocz?tku 1644 wojska papieskie pod wodz? kardyna?a Antonia Barberiniego dozna?y decyduj?cej kl?ski w bitwie pod Lagoscuro. 31 marca 1644 zawarty zosta? niekorzystny dla papie?a pokój, przywracaj?cy status quo ante bellum[3].
W rezultacie ca?a awantura z ksi?ciem Farnese zakończy?a si? spustoszeniem terytoriów papieskich, opustoszeniem papieskiego skarbca i zwróceniem si? opinii publicznej przeciwko papie?owi i jego krewnym[3]. Nastroje te podsyca?y tak?e podejrzenia, ?e bracia Antonio i Taddeo Barberini dopu?cili si? defraudacji funduszy wojennych.
?mier?
[edytuj | edytuj kod]
Kl?ska w wojnie o Castro prawdopodobnie wp?yn??a na pogorszenie si? i tak nie najlepszego ju? wówczas stanu zdrowia papie?a. 29 lipca 1644 Urban VIII zmar? w wieku 76 lat, po blisko czterotygodniowej agonii. Pochowany jest w bazylice ?w. Piotra na Watykanie.
Zobacz te?
[edytuj | edytuj kod]- Portret Maffea Barberiniego – obraz Caravaggia
- Beatyfikowani i kanonizowani przez Urbana VIII
- Barberini
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pozostali trzej zmarli do tego czasu, a o ich ewentualnych ma??eństwach i potomstwie nic nie wiadomo. Pastor, vol. XXVIII, s. 38, b??dnie podaje, ?e Urban VIII mia? dwie siostry, zakonnice z zakonu karmelitanek. W rzeczywisto?ci karmelitankami by?y jego dwie bratanice, Camilla i Clarice, córki Carla i Costanzy Magalotti.
- ↑ Dwoje pozosta?ych zmar?o przed 1623.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papie?y. Kraków: Znak, 1996. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ a b c d e f g h i j k Barberini, Maffeo. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dost?p 2025-08-06]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s John N.D. Kelly: Encyklopedia papie?y. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 391–393. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ Kolb 2006 ↓, s. 106.
- ↑ Liczba ta wymieniona jest w raporcie ambasadora toskańskiego z okresu sediswakancji w 1644 i wydaje si? tak niewiarygodna, ?e niektórzy pó?niejsi historycy podejrzewali, ?e mog?a ona powsta? na skutek omy?ki pisarskiej (poprzez dodanie jednego zera za du?o), zob. Pastor, XXVIII, s. 48, przyp. 7, który jednak zdaje si? uznawa? prawdziwo?? tej liczby.
- ↑ Sari Gilbert, Michael Brouse, Przewodnik National Geographic. Rzym, G+J RBA Sp. z o.o.& Co. Spó?ka Komandytowa, 2002, s. 162, ISBN 83-88132-81-4.
- ↑ Za wst?pem Miros?awa Korolko w: Maciej Kazimierz Sarbiewski: Lyrica/Liryki. Warszawa: 1980, s. VIII-IX. ISBN 83-211-0082-1.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ludwig von Pastor: The history of the popes, from the close of the middle ages. T. XXVIII. Londyn: Kegan Paul, Trench, Trubner, Co & Ltd., 1938.
- Ludwig von Pastor: The history of the popes, from the close of the middle ages. T. XXIX. Londyn: Kegan Paul, Trench, Trubner, Co & Ltd., 1938.
- Eleanor Herman: Królowa Watykanu. Warszawa: 2009.
- George Williams: Papal Genealogy: The Families And Descendants Of The Popes. McFarland, 2004. (ang.).
- Peter Rietbergen: Power and religion in Baroque Rome: Barberini cultural policies. BRILL, 2006. (ang.).
- Kazimierz Dopiera?a: Ksi?ga papie?y. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 337–340. (pol.).
- Pope Urban VIII. Catholic Encyclopedia. [dost?p 2025-08-06]. (ang.).]
- Rocky Kolb: ?lepi obserwatorzy nieba. Ludzie, których idee ukszta?towa?y nasz obraz Wszech?wiata. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2006. ISBN 83-7469-291-X.
Linki zewn?trzne
[edytuj | edytuj kod]- Genealogia rodu Barberini. World Roots. [dost?p 2025-08-06]. (ang.).
- Barberini, Maffeo (Urban VIII.). requiem-projekt. [dost?p 2025-08-06]. (niem.).
- Urban VIII – dokumenty w bibliotece Polona
- ISNI:?0000000109275711
- VIAF:?96062867
- ULAN:?500057346
- LCCN:?n85112080
- GND:?118625586
- LIBRIS:?b8nqtsfv1sq39ng
- BnF:?12216956j
- SUDOC:?030833000
- SBN:?CFIV072715
- NLA:?35862249
- NKC:?xx0113302
- DBNL:?urba002
- BNE:?XX1141550
- NTA:?070558078
- BIBSYS:?90638191
- Open Library:?OL5116971A
- PLWABN:?9810573339505606
- NUKAT:?n99046813
- J9U:?987007299410205171
- PTBNP:?1215715
- CANTIC:?a10440495
- NSK:?000087792
- CONOR:?60972643
- LIH:?LNB:LpL;=Be
- RISM:?people/30026967